Autorem wpisu jest: Marek Wyciślok

To, co najbardziej charakterystyczne dla kuchni tego kraju to przede wszystkim swoboda w Å‚Ä…czeniu rozmaitych smaków i skÅ‚adników.  TÄ™ różnorodność zawdziÄ™cza swojej lokalizacji – tutaj stykajÄ… siÄ™ tradycje kulinarne Europy, Azji i PóÅ‚wyspu Arabskiego.
Typowe Å›niadanie Turków to chleb, owczy ser, oliwki, pomidory, ogórki, a także mercimek áorbasi – zupa z soczewicy z dużą iloÅ›ciÄ… chleba. Tradycyjnego posiÅ‚ku nie można sobie wyobrazić bez przystawek, czyli meze. Co ciekawe, w Turcji istniejÄ…  nawet restauracje (zwane meyhane), które specjalizujÄ… siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie w przystawkach. Te maÅ‚e, kolorowe i pikantne dania mogÄ…  zastÄ…pić caÅ‚y posiÅ‚ek, ale nic dziwnego, ponieważ sÄ… bardzo treÅ›ciwe. Wymienić można chociażby: beyaz peynir – twaróg z owczego mleka, yaprak dolmasi – faszerowane liÅ›cie winogron, tarama – pastÄ™ z ikry z dorsza, kabak kizartmasi – smażonÄ… cukiniÄ™ z sosem jogurtowym. WielkÄ… sÅ‚awÄ… i uznaniem smakoszy cieszy siÄ™ także imam bayildi (w tÅ‚umaczeniu: omdlaÅ‚y imam) – jest to bakÅ‚ażan zapiekany z pomidorami, cebulÄ… i czosnkiem. Charakterystyczny jest również sposób jedzenia przystawek – zawsze i wyÅ‚Ä…cznie palcami.

W kuchni tureckiej nie brakuje potraw miÄ™snych. Wprawdzie Koran zabrania spożywania wieprzowiny, za to zezwala np. na baraninÄ™. Bardzo czÄ™sto mielone miÄ™so stanowi farsz do warzyw. Na terenach nadmorskich ważnym elementem menu sÄ… potrawy z ryb i owoców morza, z kolei w gÅ‚Ä™bi kraju spotkamy siÄ™ z przysmakami z jarzyn i mleka. To ostatnie wystÄ™puje najczęściej w postaci gÄ™stego, lekko sÅ‚onawego jogurtu, który jest podstawÄ… wielu sosów i napojów, takich jak np.: ayranu – rozrzedzony wodÄ… lub kostkÄ… lodu jogurt z dodatkiem soli, siekanego ogórka i szczypiorku.

Ale czym byÅ‚aby kuchnia turecka bez sÅ‚ynnych kebabów? Jak gÅ‚osi legenda, ruszt do kebabów wymyÅ›liÅ‚ kucharz Iskander z miasta Bursa. WÄ™drowni wojownicy tureccy mieli w zwyczaju piec miÄ™so nad ogniem na swoich mieczach. PomysÅ‚owy kucharz miaÅ‚ zbudować pionowy ruszt, wypeÅ‚nić go gorÄ…cym wÄ™glem, a w Å›rodek wbić miecz z nadzianym miÄ™sem barana. SpÅ‚ywajÄ…cy tÅ‚uszcz sprawiaÅ‚, że miÄ™so byÅ‚o odpowiednio nasÄ…czone i nie przypalaÅ‚o siÄ™. Dzisiaj kebab podawany w chlebie pita z sosem i surówkÄ… ma wielbicieli niemal na caÅ‚ym Å›wiecie.

Dobry obiad nie może zakoÅ„czyć siÄ™ bez deseru. Najczęściej sÄ… to Å›wieże owoce: arbuzy, morele czy figi. Ale podstawa to sÅ‚odkie przysmaki, których listÄ™ bezapelacyjnie otwiera baklava – jest to romb oblanego lukrem bardzo sÅ‚odkiego ciasta póÅ‚francuskiego z masÄ… orzechowÄ…. Przysmakiem też jest kadayif – wymieszane orzechy i ziarna zbóż w miodzie. Nie do odrzucenia sÄ… także chaÅ‚wy, z caÅ‚ym bogactwem smaków i uznawany z najlepszy na Å›wiecie marcepan – acibadem kurabiyesi.

PoÅ›piech w trakcie jedzenia jest w bardzo zÅ‚ym tonie, gdyż Turcy uwielbiajÄ… celebrować posiÅ‚ki. Z odpowiedniÄ… atencjÄ… traktujÄ… również napoje. Warto w tym miejscu dodać, że znana u nas kawa po turecku nie ma nic wspólnego z TurcjÄ…. Tam kawÄ™, zwanÄ… kahve, parzy siÄ™ w specjalnych tygielkach, gotujÄ…c mielone ziarna razem z cukrem. Gdy kawa nabiera odpowiedniej mocy, przelewa siÄ™ jÄ… do malutkich charakterystycznych filiżanek bez uszka. Podaje siÄ™ jÄ… na trzy sposoby: sekrali (bardzo sÅ‚odka), orte (z  minimalnÄ… iloÅ›ciÄ… cukru) i sade (gorzka).
Chociaż kawę pito na tych ziemiach od bardzo dawna, to bezapelacyjnie narodowym napojem jest herbata. Jest nawet takie powiedzenie, że gdy Turek nic nie robi, to wiadomo, iż pije herbatę. Parzy się ją aż 10 minut. Następnie niezwykle mocny napar rozcieńcza się wrzątkiem i mocno słodzi. Herbatę podaje się w małych szklankach w kształcie tulipana.